Willen we over 40, 80 en 120 jaar een betonelement demonteren en opnieuw gebruiken in een woning of utiliteitsgebouw, dan moet de betonkwaliteit nog zo goed als nieuw zijn. Dat kan door een zogeheten Healing Agent aan de betonmortel toe te voegen, zodat het beton automatisch eventuele scheuren herstelt.

De ontwikkeling van ‘self healing concrete’ wordt al meer dan 15 jaar onderzocht, onder andere aan de TU Delft. In 2012 kwamen de eerste gepatenteerde oplossingen op de markt en in 2017 introduceerde Green-Basilisk een Healing Agent voor in situ en prefab beton. Managing Director Bart van der Woerd legt uit: “Met deze toevoeging wordt beton robuuster en duurzamer. De technologie is gebaseerd op micro-organismen die kalksteen produceren. Hierdoor kunnen scheuren in beton autonoom worden hersteld. Momenteel kan een scheur tot 0,8 mm worden hersteld, maar de ontwikkeling gaat nog door. Dankzij dit principe wordt de levensduur van beton verlengd, zijn er minder faalkosten en daalt de frequentie van periodiek onderhoud. Betonnen constructies zijn hierdoor voor nu én voor de toekomst beschikbaar voor het doel waarvoor ze zijn gemaakt.”

Vanuit oogpunt van demontabel en circulair bouwen wil je dat het oorspronkelijke betonelement technologisch nog steeds dezelfde kwaliteit bezit. Van der Woerd: “We praten nu makkelijk over hergebruik van modules en bouwelementen. Dat is prima en ook de juiste weg naar circulariteit. Je kunt beton altijd vermalen tot nieuwe grondstof, maar je wilt dit het liefst als complete elementen opnieuw inzetten. Dan is het belangrijk dat je bij de productie aandacht besteed aan kwaliteit en levensduur. Daar zit nu nog een lacune in het denk- en doe-patroon. Want zelfherstellend beton bewijst zich op langere termijn en niet bij die eerste functie. Daarom wordt er nu nog zelden geïnvesteerd in die langere termijn. Wil je naar een circulaire economie, dan moet je nu al je bouwproducten daarop aanpassen en onder andere de levensduur verlengen.”

Volgens Van der Woerd draagt zijn product bij aan de maatschappelijk opgaven van CO2-reductie en circulariteit. “De Klimaatakkoorden van Parijs in 2016 en het daaruit voortvloeiende Green-Deal van de EU hebben geleid tot het Nederlandse Betonakkoord. Dit laatste heeft tot doel de CO2-uitstoot van beton (in Nederland) met 49% te reduceren. Beton en dan met name de cement productie is verantwoordelijk voor 8% van de totale jaarlijkse CO2-uitstoot. Voor beton is nauwelijks een grootschalig alternatief en dat terwijl de verstedelijking toeneemt en de consumptie van beton alleen maar gaat stijgen de komende jaren. Green-Basilisk maakt beton duurzamer (sustainable) door bovengenoemde eigenschappen, maar ook doordat het in veel gevallen mogelijk is het staal (wapening) in het beton te reduceren. Staal is tevens een grote veroorzaker van CO2-emissie.”

Voor kunstwerken en waterdichte constructies die meer dan 100 jaar moeten meegaan, is de toepassing van self healing concrete inmiddels bekend terrein. Zo ook voor ProRail dat prefab betonnen keerwanden toepast waar deze toeslagstof bij de betonproductie is verwerkt. In de woning- en utiliteitsbouw is minder sprake van ‘outdoor’ situaties. “Want betonwanden- en vloeren staan niet in contact met de buitenlucht. We hebben vocht nodig om het systeem te activeren. Mede daarom is in de prefab industrie in Nederland de toepassing van ons product nu nog schaars. Echter, de awareness om dit wel te doen, neemt sterk toe. Men snapt dat binnen de circulariteitsgedachte het prefab elementen nog een tweede, derde en vierde leven kan hebben. Men kijkt naar de totale lifecycle van elementen. Daarom moet je nu al kijken naar het toepassen van ons additief, zodat je waarborgen inbouwt voor dat toekomstig hergebruik.”

“We zien de regelgeving in circulair bouwen aanscherpen. Je kunt ook denken aan systemen als statiegeld op betonelementen, dat vervalt als zo’n element aantoonbaar te hergebruiken is. Nederland zal hier zeker stappen in zetten. Kijk ook naar landen als het Verenigd Koninkrijk en Japan, waar ze al additieven gebruiken om de levensduur van betonelementen te verlengen. De Engelse betonfabrikant JP Concrete gebruikt onze producten, evenals het Japanse bedrijf Aizawa (verwachte productie in 2021 6.000 m3 prefab beton). Die mind-set voor toekomstig hergebruik van prefab betonelementen gaat ook hier komen. Tegelijkertijd ontwikkelen wij ons product verder, zodat het straks via een druk op de knop bij de betonproductie kan worden toegevoegd, waar het nu nog handmatig moet worden toegevoegd. Dan past het ook beter in de geïndustrialiseerde processen van de prefab betonindustrie.”

Meer informatie staat op basilisconcrete.com.